Hiểu Về Dữ Liệu Lạm Phát: CPI, Core CPI và Tại Sao Chúng Quan Trọng

Lạm phát là yếu tố thúc đẩy thị trường. Khi dữ liệu lạm phát mới được công bố mỗi tháng, các nhà giao dịch tiền tệ, cổ phiếu, trái phiếu và hàng hóa đều chú ý. Sự tăng hoặc giảm đột ngột của lạm phát có thể nhanh chóng thay đổi kỳ vọng về lãi suất và khiến thị trường biến động mạnh.

CPI là gì?

Chỉ số Giá Tiêu dùng (CPI) là thước đo lạm phát được theo dõi rộng rãi nhất. Nó đo giá mà người tiêu dùng phải trả cho một “giỏ” hàng hóa và dịch vụ thiết yếu hàng ngày. Nói một cách đơn giản, CPI đo lường bạn đang trả nhiều hơn (hoặc ít hơn) bao nhiêu so với một năm trước. Trong thực tế, CPI bao gồm các mặt hàng như thực phẩm, xăng dầu, chi phí nhà ở, hóa đơn năng lượng, chăm sóc y tế và vận chuyển. Vì vậy, khi chúng ta nói CPI tăng 2%, điều đó có nghĩa là giá trung bình của giỏ hàng hóa đó cao hơn 2% so với cùng kỳ năm trước. Bởi vì phản ánh chi phí sinh hoạt chung, CPI được xem là chỉ báo lạm phát quan trọng trên toàn cầu. Nó được các nhà hoạch định chính sách sử dụng để theo dõi xu hướng giá và được doanh nghiệp và người tiêu dùng dùng để điều chỉnh lương, tiền thuê và hợp đồng theo lạm phát.

Core CPI là gì?

Các nhà hoạch định chính sách thường đề cập đến Core CPI, tức là CPI loại trừ giá thực phẩm và năng lượng. Hai nhóm này bị loại bỏ vì giá của chúng có thể biến động mạnh do thời tiết, địa chính trị hoặc cú sốc nguồn cung. Core CPI loại bỏ sự biến động này để thể hiện xu hướng cơ bản ổn định hơn. Các ngân hàng trung ương thích theo dõi lạm phát cơ bản vì nó cung cấp bức tranh rõ ràng hơn về áp lực giá cả. Nói cách khác, Core CPI giúp xác định liệu mức tăng giá có lan rộng hay chỉ đến từ các yếu tố tạm thời như giá dầu tăng đột biến. Thị trường thường phản ứng mạnh với chỉ số cơ bản vì nó được xem là tín hiệu định hướng lạm phát trong tương lai trong điều kiện bình thường.

CPI vs Core CPI: Lạm phát tổng thể vs Xu hướng cơ bản

So sánh lạm phát tổng thể và lạm phát cơ bản, cho thấy lý do tại sao thị trường chú ý đến số liệu cơ bản.

Tại sao dữ liệu lạm phát quan trọng đối với nhà giao dịch?

Đối với nhà giao dịch, báo cáo lạm phát rất quan trọng vì chúng định hình kỳ vọng chính sách tiền tệ. Nói đơn giản, lạm phát cao thường buộc ngân hàng trung ương phải thắt chặt chính sách (tăng lãi suất hoặc giảm mua tài sản). Lãi suất cao hơn thường đẩy lợi suất trái phiếu lên và gây áp lực lên các loại tài sản nhạy cảm với chi phí vốn. Ví dụ, chi phí vay cao hơn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các công ty tăng trưởng nhanh hoặc công ty nhỏ. Khi lãi suất tăng, giá cổ phiếu có thể giảm theo. Tương tự, giá trái phiếu thường giảm khi lãi suất tăng (lợi suất tăng khi giá giảm).

Nếu CPI cao hơn dự kiến, nhà giao dịch sẽ cho rằng chính sách sẽ thắt chặt hơn. Điều này thường khiến lợi suất trái phiếu tăng và nhiều cổ phiếu—đặc biệt là cổ phiếu công nghệ hoặc cổ phiếu tăng trưởng phụ thuộc vào tín dụng giá rẻ—có thể giảm.

Nếu CPI thấp hơn, điều này thường giảm bớt lo ngại về việc tăng lãi suất. Lạm phát thấp hoặc giảm thường hỗ trợ thị trường cổ phiếu và tín dụng vì nó cho thấy lãi suất có thể duy trì ở mức thấp hoặc thậm chí được cắt giảm.

Tóm lại, báo cáo CPI và Core CPI là nền tảng cho kỳ vọng lãi suất. Mỗi sự thay đổi trong các con số này sẽ định hình lại triển vọng về chi phí vay, từ đó tác động đến giá của mọi loại tài sản.

Lạm phát và nhà giao dịch phổ thông

Lạm phát cũng quan trọng trong thực tế. Nhà giao dịch đánh dấu ngày công bố CPI vì dữ liệu này thường tạo ra biến động mạnh trong ngày. Bất kỳ chênh lệch nào giữa CPI thực tế và dự báo thị trường đều có thể gây biến động ngay lập tức khi thị trường định giá lại các vị thế.

• Thị trường FX: Các cặp tiền tệ có thể tăng mạnh hoặc giảm sâu khi CPI tạo bất ngờ. Ví dụ, CPI cao hơn dự kiến có thể làm mạnh đồng tiền (do kỳ vọng lãi suất tăng) hoặc làm yếu đi nếu niềm tin suy giảm.
• Hàng hóa: Một số hàng hóa nhạy cảm với lạm phát. Vàng chẳng hạn, thường được xem là tài sản phòng ngừa lạm phát. Dầu và các nguyên liệu thô khác cũng có thể phản ứng nếu lạm phát cao báo hiệu nhu cầu mạnh.
• Người tiêu dùng và kinh tế: Lạm phát cao làm giảm sức mua, nghĩa là mỗi đồng tiền mua được ít hàng hóa hơn. Khi chi phí tăng nhanh, niềm tin tiêu dùng có thể giảm và chi tiêu chậm lại, gây áp lực lên tăng trưởng kinh tế.

Nhìn chung, nhà giao dịch xem các báo cáo lạm phát như sự kiện tạo cơ hội và rủi ro biến động. Một bất ngờ lớn trong báo cáo CPI có thể khiến thị trường cổ phiếu, trái phiếu, FX và hàng hóa biến động mạnh. Do đó, lịch kinh tế luôn đánh dấu nổi bật ngày công bố CPI và nhà giao dịch điều chỉnh lệnh ngay khi dữ liệu được phát hành.

Kết luận

CPI và Core CPI không chỉ là các số liệu thống kê hàng tháng khô khan; chúng là yếu tố chính thúc đẩy tâm lý thị trường và khẩu vị rủi ro. Bằng cách định hướng kỳ vọng lãi suất, các con số lạm phát dẫn dắt chính sách ngân hàng trung ương và từ đó ảnh hưởng đến lợi suất trái phiếu và giá trị cổ phiếu. Chúng cũng tác động đến các hoạt động kinh tế hàng ngày như chi tiêu tiêu dùng và quyết định định giá của doanh nghiệp. Do đó, các nhà giao dịch thông minh không xem báo cáo lạm phát là những con số rời rạc, mà là tín hiệu quan trọng của động lực kinh tế. Việc theo dõi CPI (và số liệu cơ bản của nó) giúp bạn đi trước những thay đổi trong chính sách tiền tệ, xu hướng thị trường và cơ hội giao dịch tiềm năng.

Tại EC Markets, chúng tôi phân tích những khái niệm này trong các bản Tổng hợp Thị trường Hàng tuần. Để biết thêm, hãy tiếp tục đọc tại đây.