Santa Rally: Định nghĩa, nguyên nhân, lịch sử & ý nghĩa đối với trader
Mỗi tháng 12, thị trường bước vào một giai đoạn khá đặc biệt. Thanh khoản mỏng đi, các bàn giao dịch yên ắng hơn, tâm lý thay đổi, và dù vậy, trong lịch sử, một mô hình bất ngờ thường xuyên xuất hiện.
Thị trường có xu hướng nhích lên.
Hành vi lặp lại này được gọi là Santa Rally, và dù cái tên mang sắc thái lễ hội, hiện tượng này dựa trên nhiều thập kỷ dữ liệu thị trường, khuynh hướng hành vi và các dòng chảy mang tính cấu trúc.
Trong hướng dẫn này, chúng tôi phân tích chính xác Santa Rally là gì, vì sao nó xảy ra, xuất hiện thường xuyên đến mức nào, và nó có thể có ý nghĩa gì đối với trader khi bước vào giai đoạn cuối năm 2025.
Santa Rally là gì?
Santa Rally đề cập đến một xu hướng được quan sát trong lịch sử: thị trường toàn cầu thường có hiệu suất tích cực trong một giai đoạn bảy ngày cụ thể:
Năm phiên giao dịch cuối cùng của tháng 12 + hai phiên giao dịch đầu tiên của tháng 1!
Trong nhiều thập kỷ, khung thời gian ngắn này tạo ra hiệu suất tích cực thường xuyên hơn rất nhiều so với ngược lại.
Các nghiên cứu dài hạn (đặc biệt sử dụng S&P 500) cho thấy:
- Cửa sổ Santa Rally tích cực khoảng 8 trên 10 năm
- Lợi suất trung bình tập trung quanh 1,3%
Điều này khiến nó trở thành một trong những mô hình theo mùa được công nhận rộng rãi nhất trên thị trường tài chính.
Theo truyền thống, nó được đo bằng các chỉ số cổ phiếu như US500, US30, NAS100, UK100, GER40, nhưng các lực đẩy nền tảng có thể lan sang FX, kim loại và tâm lý vĩ mô.
Santa Rally chỉ ảnh hưởng đến cổ phiếu thôi sao?
Nó thường được quan sát bằng các chỉ số cổ phiếu vì chúng cung cấp dữ liệu theo mùa rõ ràng nhất, nhưng môi trường tạo ra Santa Rally có thể ảnh hưởng đến:
Thị trường FX
Các đồng tiền “risk-on” có thể mạnh lên, trong khi các tài sản trú ẩn an toàn có thể yếu đi.
Kim loại quý
Vàng và bạc thường phản ứng với biến động của USD và thay đổi thanh khoản.
Hàng hoá
Hoạt động phòng hộ cuối năm hoặc dịch chuyển danh mục có thể ảnh hưởng đến dòng tiền.
Chỉ số
Đây là nơi dễ quan sát đợt rally nhất do mức độ tiếp xúc rộng.
Hãy coi Santa Rally như một sự dịch chuyển hành vi trên toàn thị trường, thấy rõ nhất ở các chỉ số nhưng không chỉ giới hạn ở chúng.
Vì sao Santa Rally xảy ra?
Không có một nguyên nhân duy nhất; thay vào đó, một số hành vi cuối năm đáng tin cậy chồng lấp lên nhau:
1. Thanh khoản mỏng hơn
Nhiều nhà đầu tư tổ chức giảm hoạt động vào cuối tháng 12. Ít lệnh lớn hơn = thị trường có thể nhích lên dễ hơn.
2. Điều chỉnh cuối năm
Các quỹ tái cân bằng danh mục, đóng vị thế và chuẩn bị cho năm mới. Điều này có thể tạo ra dòng chảy tích cực trên các chỉ số.
3. Tâm lý cải thiện
Sự lạc quan dịp lễ và việc giảm chung mức độ rủi ro cảm nhận có thể thúc đẩy lực mua.
4. Sự hiện diện của nhà đầu tư nhỏ lẻ
Khi tổ chức yên ắng hơn, dòng tiền nhỏ lẻ trở nên có ảnh hưởng hơn theo tỷ trọng — và trong lịch sử thường thiên về xu hướng tăng.
5. Suy giảm bán lỗ vì thuế
Đến cuối tháng 12, phần lớn hoạt động bán vì lý do thuế đã kết thúc, làm giảm áp lực giảm.
Kết hợp lại, các yếu tố này tạo ra một môi trường thuận lợi cho xu hướng tăng, nhưng không đảm bảo điều đó.
Santa Rally xuất hiện thường xuyên thế nào? (Tổng quan 2020–2024)
Dữ liệu dài hạn cho thấy tính nhất quán cao, nhưng những năm gần đây mang lại bức tranh rõ ràng hơn, phù hợp với trader hiện nay.
Lấy hiệu suất của các chỉ số lớn (đặc biệt là S&P 500) làm chuẩn tham chiếu:
- 2020–2021: Điều kiện thị trường ở trạng thái risk-on sau các gói kích thích hậu đại dịch, và cửa sổ Santa Rally mang lại hiệu suất tích cực.
- 2021–2022: Mặc dù lạm phát cao hơn, giai đoạn này vẫn kết thúc tăng.
- 2022–2023: Bối cảnh vĩ mô thách thức; hiệu suất khiêm tốn nhưng vẫn tích cực.
- 2023–2024: Tâm lý cải thiện và lạm phát ổn định hơn, giai đoạn Santa Rally mạnh.
- 2024–2025: Giai đoạn duy nhất tiêu cực trong 5 năm gần đây.
🎯 Điều này có nghĩa là gì
- 4 trong 5 năm gần đây có cửa sổ Santa Rally tích cực
- Mức tăng nhỏ hơn mức trung bình dài hạn, nhưng nhất quán về mặt hướng đi
- Điều kiện vĩ mô, đặc biệt là kỳ vọng chính sách, ngày càng ảnh hưởng đến kết quả
Tính mùa vụ là có thật, nhưng ngày càng phụ thuộc vào bối cảnh kinh tế rộng hơn.
Liệu năm 2025 có Santa Rally không?
Thay vì dự đoán một đợt rally, trader nên đánh giá các điều kiện thường hỗ trợ hoặc làm suy yếu xu hướng theo mùa.
Các yếu tố hỗ trợ Santa Rally
- Dữ liệu lạm phát “mềm” hơn
- Định hướng rõ ràng hoặc ôn hoà (dovish) từ ngân hàng trung ương
- Đà tăng mạnh trước khi bước vào tháng 12
- Biến động thấp hơn
- Khẩu vị rủi ro tích cực
- Tái phân bổ quỹ vào cổ phiếu trước khi kết thúc năm
✘ Điều gì làm giảm xác suất
- Biến động ở mức cao
- Thông điệp từ ngân hàng trung ương không chắc chắn hoặc “diều hâu” (hawkish)
- Định giá cao khuyến khích chốt lời
- Căng thẳng địa chính trị
- Dữ liệu vĩ mô yếu hoặc lo ngại suy thoái
Bức tranh 2025: Mạnh nhưng nhạy cảm
Các chỉ số như US500, NAS100, GER40, và UK100 bước vào giai đoạn cuối năm 2025 gần mức đỉnh kỷ lục.
Điều này tạo ra một bối cảnh hấp dẫn nhưng mong manh:
🌟 Đà tăng ủng hộ khả năng có Santa Rally
⚠️ Định giá cao làm tăng mức độ nhạy cảm trước sự thất vọng
Trong những năm có hiệu suất mạnh, thị trường thường cần một chất xúc tác mới để đẩy lên cao hơn — và trong năm 2025, chất xúc tác đó có thể là Cục Dự trữ Liên bang.
Cục Dự trữ Liên bang: Chất xúc tác tháng 12
Thông điệp cuối cùng trong năm của Cục Dự trữ Liên bang thường đặt tông cho dòng tiền tháng 12–tháng 1.
- Ôn hoà (dovish) hoặc tự tin → hỗ trợ khẩu vị rủi ro → tăng xác suất có Santa Rally
- Diều hâu (hawkish) hoặc thận trọng → kìm hãm sự hứng khởi → có thể làm giảm sức mạnh theo mùa
Trong năm 2025, Fed có thể ảnh hưởng đến Santa Rally nhiều hơn cả yếu tố mùa vụ.
Mô hình mùa vụ: Lịch sử gợi ý điều gì
Các nghiên cứu về những chỉ số lớn (S&P 500, DAX, FTSE, v.v.) nhìn chung cho thấy:
- Tháng 12 trong lịch sử thường là tháng tích cực
- Cửa sổ Santa Rally thường chứa phần lớn mức tăng của cả tháng
- Ngay cả những năm vĩ mô yếu cũng có thể tạo ra sức mạnh cuối năm nhẹ
- Mô hình bảy ngày này đã duy trì bền bỉ một cách bất thường qua nhiều thập kỷ
Tuy nhiên:
Mùa vụ khuếch đại các điều kiện thị trường sẵn có, chứ không áp đảo chúng.
Kết luận cho trader
Santa Rally là một trong những hành vi theo mùa bền bỉ nhất trên thị trường toàn cầu.
Nhưng trong năm 2025, khả năng xảy ra của nó ít phụ thuộc vào truyền thống hơn và phụ thuộc nhiều hơn vào chính sách ngân hàng trung ương, vị thế thị trường, tâm lý vĩ mô và khẩu vị rủi ro khi bước vào giai đoạn cuối năm
Đối với 2025, bối cảnh thị trường gợi ý:
➡️ Sức mạnh nhẹ hoặc sự ổn định được hỗ trợ bởi dòng tiền mùa vụ
➡️ Tiềm năng cho một đợt rally mạnh hơn nếu điều kiện vĩ mô đồng thuận
➡️ Mức độ nhạy cảm cao hơn bình thường do định giá kỷ lục
Mùa vụ có thể định hình kỳ vọng, nhưng quản trị rủi ro, kỷ luật và phân tích rõ ràng vẫn là yếu tố thiết yếu trong thị trường cuối năm.
Nội dung này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin và không cấu thành lời khuyên đầu tư. CFD là công cụ phức tạp và có rủi ro cao bị thua lỗ nhanh do đòn bẩy..