Các Chỉ Số Kinh Tế Làm Rung Chuyển Thị Trường
Hãy tưởng tượng thế này. Buổi sáng sớm, ly cà phê trên tay, và các nhà giao dịch ở khắp nơi đang dán mắt vào màn hình. Một con số sắp được công bố. Có thể đó là chỉ số lạm phát mới nhất. Có thể là báo cáo việc làm hàng tháng. Dù thế nào, chỉ trong vài giây nó sẽ xuất hiện trên các bản tin. Và ngay lập tức, thị trường có thể bật tăng, chao đảo hoặc hỗn loạn.
Những “chỉ số kinh tế” này nghe có vẻ không quá kịch tính lúc đầu. Nhưng chúng chính là các dấu hiệu sinh tồn của nền kinh tế, và khi một chỉ số vượt quá hoặc thấp hơn nhiều so với kỳ vọng, nó có thể làm rung chuyển đồng thời cổ phiếu, trái phiếu và tiền tệ. Chúng ta sẽ cùng điểm qua một vài chỉ số lớn, và xem chúng đã tác động thế nào trong thời gian gần đây.
Dữ Liệu Việc Làm
Nếu bạn từng theo dõi thị trường vào “ngày việc làm” ở Mỹ, bạn sẽ biết nó có thể định hình xu hướng trong nhiều tuần. Bảng lương phi nông nghiệp và tỷ lệ thất nghiệp là những con số mà nhà giao dịch theo dõi sát sao.
Lấy ví dụ tháng 9 năm 2024. Dự báo khoảng 140.000 việc làm. Thực tế? 254.000. Chỉ số Dow đạt mức kỷ lục, đồng USD tăng, và lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ leo cao khi các nhà giao dịch âm thầm giảm kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất mạnh tay. Tăng trưởng có vẻ mạnh hơn dự kiến, nên ngay cả khi lãi suất duy trì cao, không ai hoảng loạn.
Nhưng quay lại tháng 7 năm 2024 thì bức tranh đảo ngược. Tăng trưởng việc làm chậm lại, thất nghiệp nhích lên 4,1%, và thị trường ngay lập tức nhìn thấy tín hiệu xanh cho việc cắt giảm lãi suất. Thị trường chứng khoán toàn cầu tăng, lợi suất giảm. Đôi khi thị trường lao động yếu đi giống như một lời nhắc nhẹ với ngân hàng trung ương: đã đến lúc phải hành động.
Vương quốc Anh cũng có phiên bản riêng vào tháng 8 năm 2025. Bảng lương giảm tháng thứ sáu liên tiếp, nhưng tăng trưởng lương vẫn duy trì trên 5%. Thật khó xử: tuyển dụng chậm lại nhưng lạm phát tiền lương vẫn dai dẳng. Ngân hàng Anh không vội cắt giảm lãi suất, bảng Anh tăng nhẹ, và lợi suất trái phiếu chính phủ vẫn vững. Lời nhắc rằng dữ liệu việc làm không chỉ là số lượng; tiền lương cũng quan trọng.
Lạm Phát
Lạm phát là thứ thường âm thầm ở phía sau… cho đến khi nó không còn nữa. Các ngân hàng trung ương ghét khi lạm phát tăng nóng, vì nó bào mòn sức mua và buộc họ phải tăng lãi suất.
Vào tháng 1 năm 2025, khi CPI Mỹ tháng 12 cho thấy giá cả tăng chậm hơn dự kiến. Các nhà giao dịch thở phào nhẹ nhõm. Cổ phiếu tăng, lợi suất trái phiếu giảm, và mọi người bắt đầu đặt cược vào việc Fed cắt giảm nhiều hơn. Trái ngược với một báo cáo nóng hơn dự kiến vài tháng trước đó, vốn đã khiến Phố Wall chao đảo.
Vào tháng 6 năm 2025, Vương quốc Anh nhận cú sốc khó chịu, lạm phát đạt 3,6%, cao nhất trong một năm. Giá nhiên liệu, vận tải và thực phẩm cao hơn đã chặn đứng đà tăng của trái phiếu và đẩy bảng Anh đi lên.
Tại khu vực đồng euro, câu chuyện lại khác. Đến tháng 8 năm 2024, lạm phát đã hạ nhiệt xuống 2,2%, thấp nhất trong ba năm, chủ yếu nhờ giá năng lượng rẻ hơn. Thị trường bắt đầu tính đến việc ECB cắt giảm nhiều hơn, mặc dù các nhà hoạch định chính sách vẫn lo ngại về giá dịch vụ dai dẳng.
GDP
GDP là tổng giá trị mọi thứ một quốc gia sản xuất ra. Tăng trưởng mạnh thường đồng nghĩa với thị trường lạc quan. Tăng trưởng yếu? Không hẳn. Nhưng hiếm khi mọi chuyện đơn giản như vậy.
Quý 1 năm 2024 ở Mỹ trông khá khó khăn. GDP chỉ tăng 1,6% trong khi lạm phát nhích cao hơn. Nhà đầu tư ghét sự kết hợp này: tăng trưởng chậm cùng giá cả leo thang. Họ bán cổ phiếu, đẩy lợi suất tăng và làm mạnh đồng USD, cho rằng Fed sẽ giữ lãi suất lâu hơn. Chuyển sang Quý 2, bức tranh như một nền kinh tế khác. Tăng trưởng đạt 2,8%, lạm phát hạ nhiệt, và thị trường có “khoảnh khắc Goldilocks”. Lợi suất trái phiếu giảm, chứng khoán duy trì mạnh mẽ, và các nhà giao dịch bắt đầu tính đến nhiều đợt cắt giảm lãi suất.
Trong khi đó, ở Quý 4 năm 2024, Vương quốc Anh suýt tránh được suy thoái. Tăng trưởng đạt 0,1% thay vì âm. Bảng Anh tăng nhẹ, trái phiếu chính phủ ổn định, nhưng câu chuyện lớn hơn là sự nhẹ nhõm, nhất là khi Đức và Pháp sụt giảm. Tuy nhiên, sự yếu kém tiềm ẩn khiến niềm tin vẫn dè dặt.
Phản Ứng Của Thị Trường Toàn Cầu Trước Các Dữ Liệu Kinh Tế Chính (2024-2025)
Nguồn: TradingView. Tất cả chỉ số là tổng lợi nhuận tính bằng USD. Hiệu suất trong quá khứ không phải là chỉ báo đáng tin cậy cho kết quả trong tương lai. Dữ liệu tính đến ngày 15 tháng 8 năm 2025.
Kết Luận
Những con số này có thể trông như các thống kê khô khan trong bảng tính, nhưng thực chất lại là “dây điện nóng” của thị trường. Vài năm qua cho thấy tâm lý có thể xoay chiều nhanh đến mức nào, sáng nay bạn lo lắng về tăng trưởng, ngày mai bạn lại tận hưởng một đợt hồi phục. Mấu chốt không phải là dự đoán mọi con số. Mà là biết khi nào chúng sẽ được công bố, kỳ vọng ra sao, và thực tế chênh lệch bao nhiêu so với dự báo. Đó mới là lúc những biến động lớn trên thị trường thường bắt đầu.