10 Lỗi phổ biến cần tránh khi giao dịch
Như bạn đã biết, thị trường rất khắc nghiệt, đặc biệt là khi bạn không biết mình đang làm gì. Khi nói đến giao dịch, giáo dục là yếu tố cốt lõi. Và đối với người mới bắt đầu, không chỉ là học những gì cần làm, mà điều quan trọng không kém là phải hiểu và biết những gì KHÔNG nên làm.
Bạn có thể thắc mắc, tại sao nhiều người vẫn mất tiền dù họ đã nghiên cứu kỹ, học lý thuyết đúng đắn và luyện tập nhiều lần? Câu trả lời nằm ở thói quen, hành vi và những quyết định lặp đi lặp lại. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những sai lầm phổ biến trong giao dịch chứng khoán khiến nhà giao dịch mất vốn và mất tự tin.
Vào cuối khóa học này, bạn sẽ không chỉ nhận ra những lỗi giao dịch này, mà còn hiểu chính xác cách tránh chúng, vì vậy hãy ghi chú lại vì khóa học này có thể giúp bạn tránh được một số sai lầm lớn nhất mà các nhà giao dịch thường mắc phải.
Bây giờ, hãy bắt đầu ngay với sai lầm đầu tiên và lớn nhất – giao dịch mà không có kế hoạch.
1) Giao dịch mà không có kế hoạch
Một trong những sai lầm lớn và phổ biến nhất trong giao dịch chứng khoán là tham gia thị trường mà không có kế hoạch. Nếu bạn không có một kế hoạch giao dịch cụ thể, thì bạn đang bước vào thị trường như bị bịt mắt. Bạn luôn phải tự hỏi: tôi có biết điểm vào, điểm thoát và mức rủi ro của mình trước khi thực hiện mỗi giao dịch không? Nếu câu trả lời là không, thì bạn chỉ đang đoán mò.
Sai lầm giao dịch thường nhân lên nhiều lần khi các quyết định dựa trên cảm xúc thay vì chiến lược. Nếu không có một hệ thống rõ ràng, bạn sẽ dễ đuổi theo giá, hoảng loạn khi giá điều chỉnh và nghi ngờ mọi hành động của mình. Nhưng đừng lo, bạn có thể tránh được điều đó! Hãy bắt đầu bằng việc tạo ra một kế hoạch giao dịch có cấu trúc và được viết ra rõ ràng, phù hợp với bạn. Hiểu rõ rủi ro cho mỗi giao dịch và xác định chiến lược, khung thời gian, cũng như tiêu chí thoát lệnh. Khi bạn đã quyết định một kế hoạch giao dịch phù hợp, hãy kiên định với nó.
2) Đặt quá nhiều rủi ro vào một giao dịch duy nhất
Lòng tham thực sự là “kẻ giết người thầm lặng” trong giao dịch. Chính nó khiến các nhà giao dịch mạo hiểm một phần lớn tài khoản của họ, hy vọng giành được chiến thắng nhanh chóng. Nhưng sự thật là đây là một trong những sai lầm chết người nhất, và chỉ cần một giao dịch tệ có thể xóa sạch kết quả của nhiều tuần, nhiều tháng, thậm chí nhiều năm nỗ lực. Những sai lầm phổ biến trong giao dịch chứng khoán thường bắt nguồn từ cảm xúc, đặc biệt là trong giai đoạn thua lỗ. Vậy làm sao để tránh đặt quá nhiều rủi ro vào một giao dịch duy nhất? Hãy đảm bảo rằng bạn sử dụng quy mô vị thế hợp lý. Đừng mạo hiểm quá nhiều vốn cùng một lúc. Một tỷ lệ phần trăm nhất quán trên mỗi giao dịch mà hầu hết các nhà giao dịch thành công thường áp dụng là khoảng 1-2% tài khoản.
3) Bỏ qua lệnh cắt lỗ (Stop Loss)
Cho phép một giao dịch thua lỗ “thở thêm chút nữa” nghe có vẻ vô hại trong lý thuyết, nhưng rồi khoản lỗ nhỏ đó có thể trở thành thảm họa! Một sai lầm phổ biến trong giao dịch chứng khoán thường xuyên lặp lại là không đặt lệnh cắt lỗ. Nếu không có lệnh cắt lỗ, bạn sẽ phải đối mặt với rủi ro không giới hạn – điều này có thể rất nguy hiểm nếu thị trường bất ngờ đảo chiều ngược lại. Hãy đảm bảo bạn luôn sử dụng lệnh cắt lỗ, và biến việc đặt lệnh này thành thói quen trước khi vào lệnh. Quy tắc với lệnh cắt lỗ: luôn tôn trọng nó trong mọi trường hợp, không ngoại lệ – nếu không, bạn có thể phải hối tiếc.
4) Đuổi theo giao dịch sau khi đã bỏ lỡ cơ hội
Nỗi sợ bị bỏ lỡ – hay còn gọi là FOMO. Chúng ta đều biết có những người không bao giờ bỏ lỡ bất kỳ sự kiện nào vì FOMO, và trong giao dịch, nguyên tắc cũng tương tự! Nỗi sợ bị bỏ lỡ có thể dẫn đến vô số sai lầm giao dịch. Làm sao ư? Bạn thấy một cổ phiếu đang tăng mạnh, cảm thấy áp lực phải tham gia và lao vào muộn, chỉ để rồi chứng kiến nó đảo chiều ngay sau đó. Và thế là bạn vừa mắc một sai lầm lớn mà hoàn toàn có thể tránh được.
Đuổi theo giá là một trong những sai lầm phổ biến nhất trong giao dịch chứng khoán, đặc biệt là đối với người mới bắt đầu. Nó có thể dẫn đến điểm vào lệnh tệ, mức rủi ro không rõ ràng và các quyết định thiếu sáng suốt. Vì vậy, tránh FOMO là điều tuyệt đối cần thiết trong giao dịch! Hãy tự nhắc mình rằng nếu bạn đã bỏ lỡ cơ hội, hãy để nó qua đi. Hãy chờ cơ hội hợp lý tiếp theo và đảm bảo rằng nó phù hợp với kế hoạch giao dịch của bạn. Thị trường luôn mang đến cơ hội khác – bạn chỉ cần kiên nhẫn.
5) Giao dịch quá mức
Dù bạn có tin hay không, giao dịch quá thường xuyên là một sai lầm khác mà rất nhiều nhà giao dịch mắc phải. Mặc dù bạn có thể cảm thấy mình đang năng suất, nhưng nhiều giao dịch không có nghĩa là nhiều lợi nhuận hơn. Giao dịch quá mức thường được thúc đẩy bởi sự nhàm chán, tâm lý “giao dịch trả thù” hoặc ảo tưởng rằng hành động liên tục đồng nghĩa với thành công. Điều đó hoàn toàn không đúng; trên thực tế, nó có thể dẫn đến mệt mỏi, giảm tập trung và thậm chí là nhiều lỗi giao dịch hơn. Đôi khi điều tốt nhất bạn có thể làm là tạm dừng và nghỉ ngơi. Hãy đặt giới hạn cho số lượng giao dịch mỗi ngày hoặc mỗi tuần và tập trung vào chất lượng hơn là số lượng.
6) Bỏ qua việc xem lại các giao dịch
Nếu bạn không theo dõi các giao dịch của mình, làm sao bạn thực sự biết điều gì đang hiệu quả? Một sai lầm phổ biến khác trong giao dịch chứng khoán thường bị bỏ qua là không xem lại các giao dịch đã qua. Nếu không nhìn lại các giao dịch trước đó, bạn sẽ lặp lại cùng một lỗi hết lần này đến lần khác. Vì vậy, để đảm bảo bạn không bao giờ quên xem lại các giao dịch, hãy giữ một cuốn nhật ký giao dịch bên cạnh, và sau mỗi phiên, ghi chú lại những gì diễn ra tốt, những gì sai và những gì có thể cải thiện.
7) Để cảm xúc chi phối quyết định
Như chúng ta đã thấy trong các khóa học trước, giao dịch cảm xúc là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thất bại. Sợ hãi, tham lam, hy vọng và thất vọng có thể tạo ra vô số lỗi giao dịch mỗi ngày. Do đó, quản lý cảm xúc trong giao dịch có lẽ là kỹ năng quan trọng NHẤT mà bạn từng học được. Dù là giữ lệnh thua quá lâu hay chốt lời quá sớm, phản ứng cảm xúc luôn phá hỏng lý trí.
Những sai lầm phổ biến trong giao dịch chứng khoán thường mang tính cảm xúc — điều này có vẻ hợp lý khi bạn đang mạo hiểm tiền của mình, nhưng việc nhận ra điều này là chìa khóa để phát triển tính nhất quán. Vì vậy, hãy tuân theo kế hoạch của bạn và tạm rời khỏi thị trường nếu bạn cảm thấy quá tải. Hãy cho mình thời gian suy nghĩ và nhớ rằng: nếu điều đó không nằm trong kế hoạch giao dịch của bạn, có lẽ bạn đang hành động theo cảm xúc, vì vậy hãy bám sát kế hoạch.
8) Nhảy qua lại giữa các chiến lược
Những nhà giao dịch mới thường thử một chiến lược trong vài ngày rồi đổi sang cái khác. Sau đó lại đổi tiếp. Rồi lại đổi nữa. Điều này dẫn đến sự nhầm lẫn, thiếu nhất quán, thất vọng và cuối cùng — đúng vậy, nhiều lỗi giao dịch hơn.
Việc thay đổi chiến lược liên tục là một trong những “cái bẫy” phổ biến nhất, đặc biệt là đối với người mới. Bạn có thể cho rằng việc thử nhiều chiến lược cho đến khi tìm thấy một cái phù hợp là vô hại — và về cơ bản, điều đó đúng. Nhưng làm sao bạn biết chiến lược nào hiệu quả nếu bạn chưa thực sự kiên trì thử nó một cách nghiêm túc? Vì vậy, hãy bắt đầu bằng việc chọn một phương pháp đã được kiểm chứng, một phương pháp mà bạn tin rằng phù hợp với tính cách của mình và kiên định với nó ít nhất 50–100 giao dịch trước khi đánh giá lại.
9) Mù quáng theo người khác
Một sai lầm khác mà nhiều nhà giao dịch mắc phải là quá phụ thuộc vào người khác — ví dụ như Twitter, YouTube hoặc các nhóm chat để tìm tín hiệu vào lệnh, điều này là công thức cho thảm họa. Một trong những sai lầm hiện đại phổ biến trong giao dịch chứng khoán là sao chép mù quáng các giao dịch từ những người có ảnh hưởng mà không hiểu lý do đằng sau. Bạn có thể gặp may và có một giao dịch thắng từ thứ gì đó bạn thấy trên Twitter, nhưng nếu biến điều này thành phong cách giao dịch thường xuyên thì về lâu dài có thể rất nguy hiểm.
Khi bạn không hiểu thiết lập, bạn sẽ không biết cách quản lý giao dịch, và khả năng cao là bạn sẽ hoảng loạn khi mọi thứ diễn ra sai hướng. Vì vậy, hãy học “lý do tại sao” đằng sau mỗi giao dịch bạn thực hiện, và hãy xem người khác là nguồn cảm hứng, không phải chỉ dẫn.
10) Giao dịch mà không luyện tập
Giao dịch mà không luyện tập — nghe có vẻ hiển nhiên là không nên, đúng không? Thế nhưng, rất nhiều nhà giao dịch vẫn tham gia thị trường mà chưa bao giờ thực hành trên tài khoản demo. Hãy tưởng tượng bạn thi đấu trong một giải vô địch mà chưa từng luyện tập — bạn sẽ không bao giờ làm vậy, phải không? Vậy tại sao lại làm thế khi đang mạo hiểm tiền thật của mình?
Không bắt đầu bằng tài khoản demo là một trong những sai lầm phổ biến nhưng bị đánh giá thấp nhất trong giao dịch chứng khoán, và nó dẫn đến những khoản lỗ không cần thiết cũng như sự thất vọng. Vì vậy, hãy nhớ rằng: luôn luôn LUYỆN TẬP trước! Hãy thử nghiệm các chiến lược của bạn trong điều kiện thị trường thực tế mà không phải chịu rủi ro tài chính. Điều này sẽ giúp bạn xây dựng kỹ năng và sự tự tin trước khi giao dịch thật.
Kết luận: Tránh những sai lầm phổ biến trong giao dịch là bước đầu tiên để thành công
Không ai miễn nhiễm với sai lầm — ngay cả những nhà giao dịch giỏi nhất cũng có thể mắc lỗi. Sự khác biệt là họ nhận ra và sửa chữa chúng nhanh hơn. Vì vậy, việc hiểu các sai lầm phổ biến trong giao dịch chứng khoán và nhận biết lỗi giao dịch cá nhân của bạn là bước đầu tiên để đạt được sự nhất quán.
Đến thời điểm này, bạn nên đã có cái nhìn rõ hơn về những sai lầm phổ biến nhất mà các nhà giao dịch thường mắc phải — và quan trọng hơn hết, bạn đã biết cách để tránh chúng! Dưới đây là tóm tắt những nội dung chúng ta đã đề cập:
- Giao dịch mà không có kế hoạch
- Đặt rủi ro quá lớn
- Bỏ qua lệnh cắt lỗ
- Đuổi theo giao dịch
- Giao dịch quá mức
- Bỏ qua việc xem lại giao dịch
- Giao dịch theo cảm xúc
- Thay đổi chiến lược quá thường xuyên
- Mù quáng theo người khác
- Giao dịch mà không luyện tập
Thị trường luôn thay đổi và nó chỉ thưởng cho những ai có sự chuẩn bị, kỷ luật và biết rút kinh nghiệm. Nếu bạn hiểu rõ những sai lầm này và có thể loại bỏ chúng khỏi thói quen giao dịch của mình, bạn sẽ tiến xa hơn phần lớn mọi người.
Sẵn sàng để tiếp tục nâng cấp kỹ năng giao dịch của bạn chứ? Hãy tiếp tục khám phá EC Markets Academy — chúng tôi vẫn còn rất nhiều kiến thức giao dịch giá trị đang chờ bạn! Hẹn gặp bạn ở khóa học tiếp theo!